İŞÇİNİN ARABULUCUKTA TALEP EDEBİLECEĞİ KALEMLER
Ücret/Maaş alacağı: İşverenin, işçinin çalışması karşılığında işçiye ödediği para.
Prim/ikramiye alacağı: Sigortacılık kapsamında sigortacılıkta verilen teminat karşılığı alınan ücret.
Yol Parası: İşçiye tanınan haklardandır. Bunun türleri; nakit, toplu taşıma kartı veya servis şeklindedir.
Yemek Parası: İşyerinde öğlen arasında işçinin yemek ihtiyacı için işçiye verdiği para.
Asgari Geçim İndirimi: Devletin sigortalı çalışan bir işçinin bakmakla yükümlü olduğu kişilere bakarak, işçinin ödemekte olduğu gelir vergisinin işçiye geri iade edilmesi olarak belirtilmektedir.
Fazla Çalışma Ücreti: İş kanununun belirlediği kapsamda ve şartlarda haftalık 45 saati aşan çalışmalara Fazla Mesai 4857 sayılı İş Kanununun 41/2 maddesi gereğince normal çalışma süresi 45 saatin altında olan işyerlerinde yapılan fazla süreli çalışma ücretinin %25’i; normal çalışma süresi 45 saat olan işyerlerinde fazla mesai ücretinin %50 zamlı olarak ödenmesi gerekir.
Hafta Tatili Ücreti:İşçiye kanunda tanınmış olan haftalık tatil sürecinde işveren işçiyi çalıştırırsa bu ücreti ödemekle yükümlüdür.
Bayram ve Genel Tatil Ücreti: İşçiler bayram ve diğer tatil günlerinde çalıştıklarında karşılığını işverenden beklerler.
Yıllık Ücretli İzin Alacağı: İş kanunun 53.maddesinde yıllık ücretli izin hakkına bir sınır getirilmiş olup, sadece işyerinde işe başladığı tarihten itibaren en az bir yıllık çalışması olan işçilere yıllık ücretli izin verilmektedir.
İlave Tediye Alacağı: Genel ve katma bütçeli kurumlar ve özel bütçeli idareler, sermayesinin yarısından fazlası devlete ait olan kurum ve kuruluşlar, kamu iktisadi teşekkülleri, belediye ve özel idareler “hizmet sözleşmesi” ile çalışan işçilerine ödenen alacak.
Kıdem Tazminatı: İşveren, işçinin, iş sözleşmesini haklı nedene dayanmaksızın ve ya geçerli nedenle feshi durumunda her kıdem yılı karşılığında otuz günlük brüt ücrete karşılık gelecek şekilde işçiye ödediği
İhbar Tazminatı: İş kanunun 17.maddesi gereğince, iş akdinin sürelere uyulmaksızın feshedilmesi durumunda , iş akdini fesheden tarafın ihbar sürelerine ait ücret miktarında karşı tarafa ödemekle yükümlü olduğu tazminat tütü.
Ayrımcılık Tazminatı: İşveren iş ilişkisi devam ederken veya sona ermesinde kanunun 5. maddesinde belirtilen fıkra hükümlerine aykırı davranış gösterdiğinde işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki uygun bir tazminatın yanında yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir.
Kötü niyet Tazminatı: İş güvencesi kapsamında olmayan işçinin, belirsiz süreli iş akdinin işveren tarafından kötü niyetli olarak feshedilmesinin yaptırımı.
Sendikal Tazminat: İşçi ; sendikaya üye olduğu için, üyelikten çıktığı veya sendikal faaliyetleri sebebiyle işinden çıkarılırsa kendisine bu tazminat ödenir.
Haksız Fesih Tazminatı: Eğer sözleşme, haklı bir neden olmadan işveren tarafından derhal feshedilirse hâkim, durum ve koşullarını göz önüne alarak miktarını serbestçe belirleyeceği bir tazminatın işçiye ödenmesine karar verebilir.
Ölüm Tazminatı: Borçlar kanunu madde 440 uyarınca İşçinin ölümü halinde; Sözleşme, işçinin ölümüyle kendiliğinden sona erer. İşveren, işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak bir aylık; hizmet ilişkisi beş yıldan uzun bir süre devam etmişse, iki aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür.
Manevi Tazminat: İşçinin, işyerinde kişisel haklarına saldırı söz konusunda talep ettiği tazminat. Örneğin;Mobbing
İş Arama İzni Ücreti: İK 27/2’ye göre, İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücreti işçiye ödemek zorundadır.
İşe İade Sonrası Boşta Geçen Süre Ücreti: İşe iade davası sonucunda işçi işe başlatılsın veya başlatılmasın kararın kesinleşmesine kadar işçinin çalıştırılmadığı süre yani boşta geçen süreler için sigortalı işçiye en fazla dört ay'a kadar ücret ve diğer sosyal haklarının ödenmesidir.
İşe Almama Ücreti: İşçiyi başvurusu üzerine, işveren işçiyi bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat (işe başlatılmama veya iş güvencesi tazminatı) ödemekle yükümlü olur.
Ayrıca belirtilen alacak kalemlerinin dışında;
Eğitim Yardımı,
Çocuk Yardımı,
Bakiye Süre Ücret Alacağı,
Cezai Şart Alacağı,
Toplu İş Sözleşmesi Kaynaklı Alacak,
Gemi Adam İaşe Bedeli,
Transfer Ücreti,
Gece Vardiyası Zammı ve Yarım Ücret Alacağı gibi alacaklarda talep edilebilir.
İş bu içerik Adana Avukat Aytaç ER tarafından 10.07.2020 tarihinde kaleme alınmıştır.
Yazılı iznim alınmadan ve kaynak gösterilmeden makale bir başka internet sitesinde ya da bir başka mecrada yayınlanamaz, kopyalanamaz ve çoğaltılamaz. İzinsiz şekilde kopyalama, çoğaltma veya yayın yapanlar hakkında hukuki ve cezai işlem yapılacaktır.