YARGITAY
23. Hukuk Dairesi 2011/2658 E.N , 2012/719 K.N.
İlgili Kavramlar
GÜNDEMİN BELİRLİ OLMASI
KOOPERATİF GENEL KURULUNUN TOPLANTIYA ÇAĞRILMASINA İZİN DAVASI
TARAF SIFATININ SAĞLANMASI
Özet
DAVALI KOOPERATİFİN ANA SÖZLEŞMESİNDE, 4 ORTAKTAN AZ OLMAMAK KAYDIYLA TOPLAM ORTAK SAYISININ 110'UNUN İSTEĞİ İLE GENEL KURULUN 10 GÜN İÇİNDE YÖNETİM KURULU TARAFINDAN TOP-LANTIYA ÇAĞRILACAĞI, BU BAŞVURUNUN NOTER TEBLİGATI İLE MÜŞTEREKEN YAPILACAĞI BELİRLENMİŞTİR. YÖNETİM KURULUNCA BU İSTEĞİN ZAMANINDA YERİNE GETİRİLMEMESİ VE SIRASIYLA DENETİM KURULU, KOOPERATİFİN ORTAĞI BULUNDUĞU ÜST BİRLİK İLE BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI'NA AYNI ŞEKİLDE YAPILAN BAŞVURULARDAN DA BİR SONUÇ ALINAMAMASI DURUMUNDA, İSTEK SAHİPLERİ MAHKEMEYE BAŞVURARAK GENEL KURULU BİZZAT TOPLANTIYA ÇAĞIRMA İZNİ ALABİLİRLERSE DE AVUKAT OLMAYAN KİŞİNİN KOOPERATİF ÜYELERİNİN VERDİĞİ VEKALETNAME İLE ONLARA VEKALETEN DAVA AÇMASI YASAYA AYKIRIDIR.
ANASÖZLEŞMEDE ÖNGÖRÜLEN SAYIDA ORTAĞIN BAŞVURUSU ÜZERİNE MAHKEMECE, GENEL KURULUN TOPLANMASINA KARAR VERİLEBİLMESİ İÇİN, GÜNDEMİN NE OLDUĞUNU DİLEKÇELERİNDE GÖSTERMELERİ, MAHKEMENİN DE BU KONULARI İNCELEYİP GENEL KURULUN TOPLANTIYA ÇAĞRILMASINA GEREK OLUP OLMADIĞI HAKKINDA BİR SONUCA VARMASI, KONULARI BENİMSEDİĞİ TAKDİRDE GÜNDEMİ DE GÖSTEREREK ÇAĞRIYA İZİN VERMESİ GEREKİR. GENEL KURULU TOPLANTIYA ÇAĞIRMAK ORTAKLARA DA TANINMIŞ BİR HAK İSE DE GEREKTİRİCİ SEBEPLERİN VE BUNLARIN VARLIĞINA İŞARET EDEN DELİLLERİN GÖSTERİLMESİ GEREKİR.
İçtihat Metni
Taraflar arasındaki kooperatif genel kurulunun toplantıya çağrılmasına izin davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Davacı, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 44. maddesi gereği 110 çoğunluğun Bakanlığa müracaat yaptığını, sonuç alamadığını ileri sürerek, mahkemenin genel kurulu toplantıya çağırma yetkisi vermesini talep ve dava etmiştir.
Davalı kooperatif, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, tüm dosya kapsamına göre, davacının Kooperatifler Kanunu'nun 44. ve anasözleşmenin 27. maddesince kooperatifi noter kanalıyla toplantıya çağırdığı, red cevabı üzerine Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na başvurduğu, Bakanlığın da talebin Bakanlıkça karşılanmasının mümkün olmadığı, mahkemeye başvurarak genel kurul için izin alınmasının mümkün olduğu cevabını verdiği, davacının gerekli olan yasal yolları tükettiği gerekçesiyle, davanın kabulü ile davalı kooperatifin 15.05.2011 günü genel kurulunun olağanüstü toplantıya çağırılmasına karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1- Dava, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 44. maddesi uyarınca genel kurul toplantısına çağırma izni verilmesi istemine ilişkindir. Davacı Fikri, aldığı vekaletname ile 110'luk azınlık temsilcisi olarak dava açmış, mahkemece de davacının gerekli yasal yolları tükettiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davalı kooperatifin anasözleşmesinin 27. maddesinin 4, 5 ve 6. fıkraları uyarınca 4 ortaktan az olmamak kaydıyla toplam ortak sayısının 110'unun isteği halinde, genel kurul 10 gün içinde yönetim kurulu tarafından toplantıya çağrılır. Bu başvurunun müştereken ve noter tebligatı ile yapılması gerekir. Yönetim kurulunca bu isteğin zamanında yerine getirilmemesi ve sırasıyla denetim kurulu, kooperatifin ortağı bulunduğu üst birlik ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na aynı şekilde yapılan başvurulardan da bir sonuç alınamaması durumunda, istek sahipleri mahalli mahkemeye başvurarak genel kurulu bizzat toplantıya çağırma izni alabilirler. Avukat olmayan Fikri'nin diğer kooperatif üyelerinin verdiği vekaletname ile anılan prosedürü davadan önce yerine getirmesinde bir isabetsizlik bulunmamakta ise de, onlara vekaleten dava açması, Avukatlık Kanunu'nun 35. maddesine aykırıdır. Mahkemece bu yön üzerinde durulup, gerektiğinde davacıya vekalet veren diğer üyelere davetiye çıkarılarak en az 4 ortaktan az olmamak kaydıyla toplam ortak sayısının 110'una ilişkin taraf sıfatının sağlanması halinde davanın esasına girilmesi gerekirken, davacının açtığı davanın bu haliyle görülüp sonuçlandırılması doğru görülmemiştir.
2- Kabule göre; 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 44. ve anasözleşmenin 27. maddesinde öngörülen sayıda ortağın başvurusu üzerine mahkemece, genel kurulun toplanmasına karar verilebilmesi için, sadece belirli orandaki azınlığın başvurusu yeterli olmayıp, başvuru sahiplerinin hangi konular için genel kurulun toplantıya çağırılmasını istediklerini yani gündemin ne olduğunu dilekçelerinde göstermeleri ve mahkemenin de bu konuları inceleyip genel kurulun toplantıya çağırılmasına gerek olup olmadığı hakkında bir sonuca varması ve konuları benimsediği takdirde gündemi de göstererek çağrıya izin vermesi gerekir.
Öte yandan, genel kurulu toplantıya çağırmak, ortaklara da tanınmış bir hak ise de, gerektirici sebeplerin ve bunların varlığına işaret eden delillerin gösterilmesi gerekmektedir. Gösterilen sebeplerin tamamen ispatı gerekli değil ise de, bunlara ilişkin emare ve belirtilerin ortaya konulması gerekmektedir. Bu sebeplerin makul ve genel kurulun toplanmasını gerektirecek derecede önemli olması da gereklidir. Bir genel kurulun iptali yoluna gidilmeden, iptale sebep olabilecek nedenlere dayalı olarak gündem oluşturulup çağrı izni istenmesi de doğru değildir. Aksi durum yasanın tanıdığı bir hakkın keyfi olarak kullanımı sonucunu doğurur. Bu hususların gerektiğinde bilirkişi incelemesi ile saptanması yoluna gidilmelidir.
Bu durumda, bu açıklamalar ve ilkeler çerçevesinde Kooperatifler Kanunu'nun 44. ve anasözleşmenin 27. maddesi hükümleri gözetilerek istemin ele alınıp değerlendirilmesi, istemin kabulü gerektiğinde mahkemece gündem de belirlenmek suretiyle kooperatifin toplantıya çağrılmasına izin verilmesi gerekirken, gündem belirlenmeden hüküm kurulması doğru olmadığı gibi, kararda toplantı tarihinin belirtilmesi de doğru değildir.
S o n u ç: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 06.02.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.